Waloryzacja GDDKiA
- wielkość czcionki Zmniejsz czcionkę Powiększ czcionkę
- Dział: Najnowsze
Wprowadzony przez GDDKiA w styczniu 2019 r. system waloryzacji kontraktów bierze pod uwagę szereg kluczowych dla robót drogowych wskaźników publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) i to na ich podstawie wyliczany jest wskaźnik korygujący (waloryzujący) cenę.
Ceny asfaltów i paliw w październiku 2024 r. wzrosły w porównaniu do ubiegłego miesiąca. Z kolei ceny stali utrzymały się mniej więcej na tym samym poziomie. Warto zapoznać się z danymi publikowannymi na stronie GDDKiA.
Od stycznia 2019 r. do sierpnia 2024 r., w oparciu o dostępne dane opublikowane przez GUS, wskaźnik korygujący ceny dla nawierzchni bitumicznej wyniósł 1,2767, natomiast dla nawierzchni betonowej 1,2704.
Biorąc pod uwagę rynkowe ceny i dane GUS, GDDKiA podkreśla, że wyliczone w oparciu o mechanizm waloryzacyjny wskaźniki oddają realny obraz zmian cen na rynku.
Od grudnia 2023 r. GDDKiA podpisała 98 aneksów waloryzacyjnych +/-15 procent z 23 wykonawcami. Większość z nich podpisana została w końcówce 2023 roku.
Klauzula waloryzacyjna dla robót budowlanych została wprowadzona na kontraktach GDDKiA w listopadzie 2013 r. Wówczas ustanowiony został limit waloryzacji na poziomie 1 proc. wartości ZKK. Następnie, w drugiej połowie 2017 r., limit waloryzacyjny został zniesiony i taki stan rzeczy utrzymywał się do końca 2018 r. Umowy bez limitu waloryzacji oraz z limitem +/- 1 proc. waloryzowane są w oparciu o wskaźniki cen obiektów drogowych (Wd) oraz wskaźniki cen obiektów mostowych (Wm) publikowane przez GUS.
W styczniu 2019 r. GDDKiA wprowadziła zupełnie nowy mechanizm oparty o tzw. „koszyk waloryzacyjny”, jednocześnie ustanawiając 5-proc. limit poziomu waloryzacji. Za zgodą Ministerstwa Infrastruktury w II poł. 2021 r. ogłosiliśmy pięć przetargów z limitem 7-8 proc. W 2022 r. podpisaliśmy aneksy waloryzacyjne łącznie dla 117 inwestycji realizowanych przez 26 wykonawców.
Jak działa mechanizm waloryzacji?
W skład „koszyka”, składającego się z głównych elementów cenotwórczych wpływających na ostateczny bilans kosztowy kontraktu, wchodzą ceny produkcyjne: paliwa, cementu, asfaltu, stali, kruszywa oraz średnie wynagrodzenia pracowników branży (wszystkie z ustalonymi stałymi wagami).
Dodatkowo pod uwagę brany jest indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych - wskaźnik inflacyjny (CPI), który odzwierciedla pozostałe elementy cenotwórcze, które nie zostały wyodrębnione w „koszyku” (np. produkty spożywcze, usługi edukacyjne, usługi hotelowe).
Mechanizm waloryzacyjny oparty o „koszyk” na bieżąco reaguje na zmiany poszczególnych cen głównych elementów cenotwórczych.
Tym samym wzrosty czy spadki cen jednego rodzaju asortymentu w danym okresie często bilansowane są spadkami czy wzrostami innych elementów. W przypadku projektów realizowanych w systemie Projektuj i buduj, waloryzacja następuje od wystawienia pierwszego Przejściowego Świadectwa Płatności (PŚP), wystawionego po upływie 12 miesięcy od daty rozpoczęcia prac, czyli jeszcze na etapie projektowania. W przypadku systemu Buduj, waloryzacja rozpoczyna się od pierwszego PŚP za roboty, czyli de facto od razu.
W zależności od aktualnej sytuacji gospodarczej i rynkowej, wskaźnik waloryzacyjny może przyjmować wartości dodatnie, co powoduje zwiększenie wynagrodzenia wykonawcy. Zdarzały się jednak również sytuacje, kiedy wskaźniki waloryzacyjne przyjmowały wartości ujemne. Tym samym następowało zmniejszenie należnego wynagrodzenia wykonawcy.
Jednym z głównych założeń mechanizmu waloryzacyjnego jest solidarny (50/50) podział ryzyka związanego ze wzrostem/spadkiem kosztów realizacji kontraktów pomiędzy wykonawcę a zamawiającego (GDDKiA). Przyjęto, że 50 proc. wartości kontraktu podlega waloryzacji. Takie podejście ma zapobiec sytuacji niekontrolowanego i nieograniczonego wzrostu kosztów inwestycji drogowych.
Żródło: GDDKiA