Jak zapewnić powszechny dostęp do mieszkań

Parlament Europejski wezwał państwa UE do rozwiązania kryzysu mieszkaniowego, aby zapewnić powszechny dostęp do godnych i przystępnych cenowo lokali. PE wezwał państwa członkowskie do uznania prawa do odpowiednich warunków mieszkaniowych za podstawowe prawo człowieka w obowiązujących przepisach prawa europejskiego i krajowego. Europosłowie stwierdzili, że wszyscy powinni mieć równy dostęp do odpowiednich, „zdrowych" mieszkań, z dostępem do wody pitnej wysokiej jakości, odpowiednich warunków sanitarnych i higienicznych, podłączenia do sieci kanalizacyjnej i wodociągowej, a także niezawodnych dostaw energii. PE wskazuje, że sytuacja szczególnie pogorszyła się w przypadku właścicieli mieszkań o niskich dochodach i prywatnych wynajmujących; również osoby uzyskujące średnie dochody są nadmiernie obciążone wydatkami mieszkaniowymi i kosztami utrzymania. Czy w Polsce rozwiązanie będzie społeczne budownictwo czynszowe?

Przewidywane wsparcie finansowe dla programu społecznego budownictwa czynszowego (SBC) w Polsce to ponad miliard zł w 2021 roku. Nowa ustawa mieszkaniowa wprowadza korzystne zmiany dla inwestorów, samorządów i najemców.
Kluczowe zmiany dotyczące programu SBC w ustawie mieszkaniowej to: wyższe granty dla gmin z Funduszu Dopłat, czyli wzrost wsparcia finansowego z 20 do nawet 35 proc. kosztów inwestycji i możliwość pozyskiwania przez gminy współpracujące z inwestorami środków z Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa. A w przypadku najemców - dojście do własności wynajmowanego lokalu
Nowe przepisy powołują również do życia Rządowy Fundusz Rozwoju Mieszkalnictwa, którego środkami zarządza Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii, a wypłaty realizuje BGK.
Z Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa gminy mogą otrzymać wsparcie na utworzenie lub dofinansowanie społecznej inicjatywy mieszkaniowej oraz dofinansowanie istniejącego TBS-u. Dodatkowe granty to 10 proc. wartości przedsięwzięcia w przypadku istniejących TBS-ów i do 3 mln zł - w przypadku tworzenia nowych społecznych inicjatyw mieszkaniowych.

Zdaniem eksperta zmiany w ustawie mieszkaniowej dają samorządom lepsze możliwości finansowania inwestycji mieszkaniowych, w wyniku których powstanie więcej mieszkań na wynajem, natomiast najemcom przynoszą ułatwienia, które mogą poprawić ich sytuację finansową.


„Mamy nadzieję, że koszt wynajmu mieszkań w TBS-ach dzięki temu spadnie, ponieważ gmina będzie mogła pozyskać więcej środków bezzwrotnych. Mniejszy udział kredytu w finansowaniu inwestycji oznacza potencjalnie niższe stawki czynszowe, które i tak już teraz są bardzo atrakcyjne na tle rynku” – zaznacza Dariusz Stachera.

Kredytobiorcami w programie SBC mogą być towarzystwa budownictwa społecznego, zarówno publiczne, jak i prywatne. „Nie ma przeszkód, żeby np. grupa deweloperska założyła prywatne TBS czy prywatną SIM (społeczną inicjatywę mieszkaniową) i tworzyła mieszkania dla osób o umiarkowanych dochodach” – dodaje Dariusz Stachera.

Program SBC zakłada dwie edycje w ciągu roku. Na najbliższą przeznaczona jest pula przekraczająca 1 mld zł, przy czym środki niewykorzystane w danej edycji przechodzą na następne. Środki przeznaczone na kredyty SBC pochodzą częściowo z kredytów udzielonych przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) oraz Bank Rozwoju Rady Europy (BRRE), natomiast preferencję w oprocentowaniu zapewnia wsparcie budżetu państwa.


„Kredyty SBC udzielane są przez BGK na okres do 30 lat i są korzystnie oprocentowane. Klient płaci tylko i wyłącznie równowartość 3-miesięcznej stawki WIBOR, czyli dzisiaj jest to około 0,2 proc.” – wyjaśnia ekspert BGK.


BGK, jako bank rozwoju, wspiera liczne programy społeczno-gospodarcze, w tym od 25 lat program rozwoju budownictwa czynszowego w Polsce, który do 2009 r. istniał jako Krajowy Fundusz Mieszkaniowy. W programie SBC sfinansował już budowę około 7 tysięcy mieszkań i sukcesywnie podpisuje kolejne umowy kredytu.

Źródło informacji: PAP MediaRoom